Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Suriye’de DEAŞ ve PKK'ya yer yok.” dedi. AB zirvesinde vize serbestisi sağlanana dek vize süreçlerini hızlandıracak kararların alınmasını temenni ettiğini dile getirdi. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de Türkiye’deki sığınmacılar için ilave bir 1 milyar avro tahsis edildiğini söyledi.
Erdoğan, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’i kabulü sonrası ortak basın toplantısında konuştu. Erdoğan, özetle şunları kaydetti:
“AB ile temasımızın olduğu yılı geride bırakıyoruz. Hep, AB üyeliği Türkiye için stratejik hedef olmayı sürdürüyor dedik. İşbirliğimizi ilerletebiliriz. Leyen’le bir telefon görüşmememiz olmuştu, Suriye’nin istikrarına vurgu yapmıştık. Bugün de Suriye'nin toprak bütünlüğünün muhafazası başta olmak üzere, katılımcı bir idarenin tesisinde hemfikir olduğumuzu gördük.
“Baas rejimi geride enkaz bıraktı. 13 yıldır çatışmalardan bitap düşmüş Suriye ile karşı karşıyayız. Suriye’nin tek başına altından kalkması mümkün değil. Destek ile süratle ayağa kalkmalı. Uluslararası toplum 13 yıldır yeterli desteği veremedi. Şam büyük elçiliğini 12 buçuk yılın ardından faaliyete geçirdik. Ülkenin terör yuvası olmaktan çıkarılması gerekiyor. DEAŞ ve PKK'ya yer yok. Türkiye, her iki terör örgütünü sahada bozguna uğratan tek ülkedir, yegane NATO müttefikidir. Türkiye kilit ülke konumunda.
"Biliyorsunuz, 13 yıllık bu insani buhran ve çatışma döneminde AB ile birçok projeyi hayata geçirdik. Birliğin, ülkemizin yükünü hafifletmek amacıyla sağladığı desteği, gönüllü geri dönüşleri kolaylaştırmak için çeşitlendirmesini bekliyoruz."
“İsrail'in bölgedeki saldırganlığına son vermesi gerektiğini de aktardım. Türkiye ile Avrupa Birliği arasında her zamankinden daha güçlü ve kurumsallaşmış bir ilişkiye ihtiyaç var. Aday ülke olarak biz bu iradeye sahibiz. Ortak çıkarlarımızın bazı üyelerin kısır gündemlerine esir edilmemesi gerekiyor. Gümrük Birliğinin güncellenmesine cevap verecek, vize serbestisi sağlanana dek vize süreçlerini hızlandıracak kararları temenni ediyorum. İki gün sonra yapılacak birlik zirvesinde ilişkilerdeki tüm kısıtlamaları kaldıracak, askıya alınan yüksek düzeyli diyalogları canlandıracak, vize serbestisi sağlanana dek vize süreçlerini hızlandıracak kararlar alınmasını temenni ediyorum. Sayın başkana ve heyetine ziyaretleri için teşekkür ediyorum.”
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise konuşmasında şunları kaydetti:
“Kritik dönemde Suriye'ye vereceğiniz destekten bahsettiniz. Bizimde en üst düzey bürokratımız bölgeye dönecek. Şu anda adımları artırmalıyız. Erken biçimde hizmetlerin sağlanması için çalışmalıyız. İnsani yardımı 160 milyon Euro’ya çıkardık. Türkiye'nin istikrara kavuşmada çok önemli rolü var. Türkiye'nin meşru güvenlik endişelerini de anlamak gerekiyor. Bizim ilişkimiz karmaşık olduğu kadar zengin de bir ilişki. Ekonomik ilişkimiz çok daha güçlü. 206 milyar dolara ulaştı aramızdaki ticaret. Niyetimiz ileriye taşımak ve güçlendirmek.”
Von der Leyen, en üst seviyedeki diplomatın Şam'a geri döneceğini vurguladı. AB insani yardım ekiplerinin Şam'da bulunduğunu da belirten Von der Leyen, şöyle devam etti:
"Biz, her zaman aslında Suriye'de mevcudiyetimizi koruduk ve ihtiyacı olanlara destek vermeye devam ettik. Herhangi bir temas, herhangi bir işbirliği ve herhangi bir finansman olmadan Esad rejimine, biz oradaydık ancak şu anda bütün bu adımları artırmalıyız ve doğrudan aslında Heyet Tahrir Şam (HTŞ) ile ve tüm diğer temsilcilerle angajmanımızı sürdürmeliyiz."
Türkiye'nin önemli bir role sahip olduğunu dile getiren von der Leyen, şunları söyledi:
"Türkiye'nin bölgenin istikrarı için, bölgeye istikrar gelmesi için çok önemli bir rolü var. Terörizme karşı birlikte çok dikkatli olmalıyız. Özellikle de Doğu Suriye'de DEAŞ'ın yeniden canlanması riski var. Bunun olmasına izin veremeyiz. Türkiye'nin de meşru güvenlik endişelerine mutlaka cevap verilmesi ve bunların karşılanması gerekiyor. Aynı zamanda, tüm Suriyelilerin bütün azınlıklar dahil olmak üzere güvende olmasını sağlamak gerekiyor."
Von der Leyen, Türkiye ile güncellenmiş bir gümrük birliği müzakereleri başlatmayı büyük bir istekle beklediğini belirterek, "Tabii ki burada ilerleme olacak. Ancak bunun için gerçekten güçlü bir çaba sarf etmek gerekiyor. Ticaret engellerine mutlaka değinmeliyiz." dedi.
Von der Leyen, Türkiye'nin yıllar içinde milyonlarca kişiye ev sahipliği yapmasına ilişkin, şunları kaydetti:
"Bu çerçevede biz de bu çabanızda sizin yanınızda durduk. 2011'den bu yana AB neredeyse 10 milyar avroyu mültecilerin ve ev sahibi toplumun desteklenmesi için sağladı. Bu çerçevede çok büyük bir mutlulukla şunu duyurmak istiyorum, ilave bir 1 milyar avro 2024 için şu anda tahsis edilmiş durumda. Bu, başka şeylerin yanı sıra mültecilerin sağlık sistemini ve eğitim çalışmalarını destekleyecek. Aynı zamanda göç ve sınır güvenliği konularına odaklanacak ve Suriyeli mültecilerin gönüllü dönüşü de desteklenecek. Sahada gelişmeler devam ettikçe bu 1 milyarı Suriye'deki ihtiyaçlar ortaya çıktıkça onlara da tahsis edebiliriz.”
Türkiye'nin göç yönetimi konusunda, Doğu Akdeniz rotasında son derece kilit bir ortak olduğunu vurgulayan von der Leyen, "Bu çerçevede paylaştığımız öncelikler için birlikte çalışmalı ve sınır yönetimi, göçmen kaçakçılığıyla mücadele ve vize konularındaki çabalarımızı daha yoğunlaştırmalıyız." diye konuştu.
Doğan Öztürk/Aydınlık